Körügme Kün Tengri döndü yüzünü
Ay Ata bizlere garaz doludur
Bir kara alamet Kıpçak düzünü
Kapladı, bu bela gökten uludur
Ağla! Göğe kastı bu hıncın, ağla!
Ağla! Pas tutacak kılıncın, ağla!
Çarnaçar kalacak akıncın, ağla!
Ak kazın teleği düştü düşeli
Ev başı kara han bu yağız yere
Hiç böyle esmedi Kuzey'in yeli
Gözle bak! Diler ki vurup devire
Bozkırın bekçisi balballarını
Kök Tengri yükünün hamallarını
Şad eder bozkırın çakallarını!
Doğudan eserdi bir zaman rüzgar
Bir zaman, Kün Tengri gülerdi bize
Teng Tengri kıpkızıl afakı yakar
Ererdi yer-sular kadim denize
Ahoy! Orhun, İtil, Yenisey kaydal?
Ahoy! Kağan, tigin, şad ve bey kaydal?
Oğuz Han, Tunga Er, Edigey kaydal?
Kuzeyin çağıdır çatan bu kıyım
Türkuaz yağısı bu kara nöbet
Kök Tengri! Kurt doğdum, itin rızkıyım!*
Kuzguna ram oldu dokuz tuğ devlet
Tuğrul sustu öten kuzgundur artık
Sungura güç yeten kuzgundur artık
Kanat kanat biten kuzgundur artık
Kaşın bolsa yaşın yakmas dediler
Yaktı ak ülkemi bir kara yalım
Büyüsü işlemez kam aman diler
Boza kesti yeşil, mavim kızılım
Yada taşı kan yağdırır ay Ülgen!
Ağıt olup göğe ağar kay Ülgen
Görkün yitip sefil m'oldun bay Ülgen?
Mingitav karından bozkır tozundan
Bir bala beledim, Rum'a sakladım
Ki bu salgın kokan sisin kuzundan
Saklansın hatıram, şerefim, yadım
Bekçidir ışığı ayın yıldızın
Beşiği Ayzıtça rahmi bir kızın
Doğar da zulmeti boğar ansızın!
M. Bahadırhan Dinçaslan
Notlar:
Körügme Kün Tengri: Teng Tengri ilahisinden.
Ay Ata: Günümüz Türkiyesinde "Ay Dede", bir şaman motifi.
Ak Kaz: Kimi şaman geleneklerine göre, Kök Tengri ilk olarak ak kaz donuna girmiştir.
Ev başına kara han: Karmaşayı anlatan bir eski Türk deyişi, fetret.
Yağı: Düşman
Rızk-Kıyım: Bu kafiye, Hakan İlhan Kurt'un çok sevdiğim "Osman Batur Betiği"nden alıntı:
"odlanır yüreğimde akar da billûr billûr
tarih boyu eziyet bitmek bilmeyen kıyım
bilmem hangi atlasın ortasına düşen nûr
bilmem hangi böceğin taptazecik rızkıyım?"
Kaşın bolsa yaşın yakmas: Kiminğ bile kaşın bolsa yaşın yakmas.” (Kimin yüzük taşı [kaş] varsa, onu ateş yakmaz. Türk Atasözü)
Kay: Altay'da ve Sibirya'da hala devam eden bir gırtlak müziği tarzı.
Mingitav: Elbruz Dağı'na Kafkas Türklerinin verdiği isim, "bengü dağ", "ebedi dağ".
Rum: Anadolu
Kalgançı Yır: Kalgançı, Altaylarda "kıyamet" için kullanılan isim. (Bazen, "Kalgançı Çağ") Yerinden yekinmek anlamında "kalgamak" (ölülerin yerinden kalkması) ya da "kalmak" (kalıcı olmak) sözcüklerinden türemiştir. Her iki anlamıyla alınız. Yır: Şiir
Teng Tengri ilahisi:
Teng tengri kelti
Teng tengri özi kelti
Teng tengri kelti
Teng tengri özi kelti
Turunglar kamu begler kardaşlar
Teng tengrig ögelim
Körügme kün tengri
Siz bizi küzeding
Körünügme ay tengri
Siz bizi kurtharıng
Teng tengri
Yıdlıg yıparlıg
Yarukluğ yaşukluğ
Teng tengri
Teng tengri
(Tekrar)
Günümüz Türkçesi:
Tan Tanrı geldi (Tan: tan yeri. Tan Tanrı: Tan yerinin tanrısı)
Tan Tanrı kendisi geldi
Tan Tanrı geldi
Tan Tanrı kendisi geldi
Davranın (ayağa kalkın) bütün beyler, kardeşler
Tan Tanrı'yı övelim.
Görünün Gün Tanrı (Güneş Tanrısı)
Siz bizi gözetin
Görünen Ay Tanrı
Siz bizi kurtarın
Teng Tengri
Hoş kokulu, mis kokulu
Teng Tengri
Işıklı, parıltılı
Teng Tengri
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder